Ołtarz z Isenheim odzyskuje dawny blask: średniowieczne arcydzieło z Alzacji
Mityczne dzieło i XVI-wieczny skarb, który przyciąga miłośników sztuki z całego świata do Muzeum Unterlinden, dawnego klasztoru, który został przekształcony w muzeum, w Colmarze: Ołtarz Issenheim został przywrócony do pierwotnej świetności dzięki kolosalnej pracy wykonanej przez zespół konserwatorów. Eksperci od laserowej renowacji milimetr po milimetrze usunęli warstwy patyny, które z czasem pojawiły się na ramie przywracając oryginalne kolory.
Wystawione są odrestaurowane części Ołtarza Issenheimskiego, na który składa się dziesięć obrazów przedstawiających epizody z życia Chrystusa i św. Antoniego, oraz osiem płaskorzeźb wykonanych w latach 1512-1516 przez dwóch wielkich niemieckich mistrzów: Matthiasa Grunewalda i Nicolasa de Haguenau.
« Jest Kaplica Sykstyńska, jest Mona Lisa, jest też Ołtarz z Issenheim: to dzieło pierwotne. Stawiam ją na tym samym poziomie ze względu na jej wielkość i oddziaływanie » – mówi Pantxika de Paepe, dyrektor Musée Unterlinden.
Dzieło ucierpiało z powodu kolejnych warstw werniksu, które z czasem pociemniały lub pożółkły, a także z powodu manipulacji w czasie rewolucji francuskiej i dwóch wojen światowych w celu jego ochrony, które zmieniły ramy i wsporniki z drewna lipowego. Po kilku powierzchownych zabiegach konserwatorskich, aż do ostatniego na początku lat 90. ubiegłego wieku, konieczna była całkowita restauracja.
Prace trwały cztery i pół roku i odbywały się głównie w muzeum, ale także w Paryżu (rzeźby) i Vesoul (niektóre ramy). Remont kosztował 1,4 mln euro, z czego 80% sfinansowali sponsorzy.
« Wspaniałe jest odkrywanie na nowo pewnych płaszczyzn, kolorów, głębi i kontrastów » – zachwyca się Pantxika de Paepe. Na panelach Ukrzyżowania « widać na przykład włosy Marii Magdaleny, których wcześniej nie było widać, bo zasłaniał je lakier », który stał się nieprzezroczysty.
W renowacji uczestniczyły dwa zespoły: dziesięć osób odpowiedzialnych za rzeźby, pod kierownictwem Juliette Lévy, i 21 za obrazy, kierowane przez Anthony’ego Pontabry’ego, który wyraża zadowolenie ze skali wykonanej pracy. « Pięć wieków patyny na obrazach, więc jest lekka metamorfoza kolorów, ale myślę, że jesteśmy bardzo, bardzo blisko tego, co robił Grunewald » – mówi konserwator.
Zwiedzający ze swej strony nie kryją zadowolenia z faktu, że odkryli nienaruszony blask dzieła liczącego sobie pięćset lat. Nie mogą się doczekać, by znów zobaczyć ostatnie brakujące panele. W odpowiedzi na zapotrzebowanie publiczności, w każdy piątek od maja do oficjalnej inauguracji 30 czerwca organizowany jest cykl wykładów na temat prac konserwatorskich.
W SKROCIE:
Ołtarz z Isenheim – gotycko-renesansowe retabulum ołtarzowe, wykonane w latach 1506–1515 dla kościoła klasztornego Antonitów w Isenheim koło Colmaru w Alzacji (Francja). Jest to retabulum szafiaste złożone z korpusu z predellą oraz dwóch par skrzydeł. Ołtarz ten jest chef d’oeuvre Matthiasa Grünewalda, twórcy malowanych kwater i Niklausa von Hagenau, autora rzeźb korpusu ołtarza. Obecnie retabulum jest eksponowane w Musée d’Unterlinden w Colmarze (1, rue des Unterlinden, godziny otwarcia : 9.00 – 18. Nieczynne we wtorki)
