Jambon-beurre czyli sandwicz paryski, gwiazda przerwy obiadowej

Popularny sandwicz « jambon-beurre » czyli kanapka z szynką i masłem, zwany takze kanapką paryską, to uosobienie prostoty, a jednoczesnie jeden z symboli francuskiej gastronomii.

Klasyczny jambon-beurre składa się z połowy bagietki posmarowanej masłem i plasterków gotowanej szynki wieprzowej, znanej jako « jambon blanc », czasami z dodatkami w postaci pikli. Wprowadzony na rynek w latach 20-tych XX wieku, sycący, łatwy do przenoszenia i wygodny do zjedzenia w podróży, szybko podbił serca robotników i pracowników spieszących się do pracy.

Często spożywany na lunch, jest archetypem popularnego posiłku, który francuscy robotnicy tradycyjnie zamawiali w bistro w południe, lub jedli na piknikach. W związku z tym jest ona najczęściej spożywanym daniem we Francji, jedynym kraju, w którym udział kanapki w rynku spożywczym nie ustępuje udziałowi hamburgera (dopiero w 2017 r. po raz pierwszy we Francji sprzedaż hamburgerów przekroczyła sprzedaż kanapek z szynką i masłem).

Kanapka istnieje oczywiście w wersji przemysłowej, sprzedawana masowo w supermarketach, często z tostowym pieczywem zamiast bagietki, w plastikowym opakowaniu, której smak i wygląd przywołują na myśl firmę Tricatel z fimu « Skrzydełko czy nóżka » z Louisem de Funesem. Lepsze oczywiście jest kupno w piekarni (boulangerie), bo najczęściej piekarz przygotowuje je własnoręcznie, smarując swoje własne bagietki masłem i dokładając plasterki szynki.

Wielu Francuzów przyrządza to szybkie danie w domu, czy to jako posiłek lub przekąskę, czy jako drugie śniadanie lub lunch, do tornistra lub teczki. Bierzemy wtedy bagietkę tradycyjną (baguette de tradition) przekrojoną wzdłuż na pół, smarujemy wiejskim masłem (beurre fermier), które ewentualnie może być półsłone (demi-sel) i uzupełniamy plasterkiem lub kilkoma gotowanej szynki wieprzowej (jambon de Paris). Całość można przybrać do smaku piklami a nawet dorzucić plasterek pomidora.

Ciekawostka: jambon de Paris czyli szynka paryska albo inaczej szynka biała, gotowana w aromatyzowanym wywarze warzywnym, znana już za Ludwika XIV, jest po raz pierwszy wymieniona jako taka w dokumencie opublikowanym w Corbeil w 1793 roku. W 1869 r. kucharz Jules Gouffé opisuje ją jako « zwykłą soloną szynkę, ugotowaną w wodzie, pozbawioną kości, wykrojoną, peklowaną i schłodzoną ». W 1915 roku prefekt Paryża zarządził nowy podatek od szynki, co spowodowalo, ze cena szynki wzrosła o połowę w ciągu dwóch lat. W ten sposób tak zwana « szynka paryska » stała się synonimem szynki drogiej i wyższej jakości .

Ze zwykłej kanapki można prosty sposób zrobić wariacje urozmaicając jej składniki:

Dodajmy frytki, a nasz francuski jambon-beurre zmieni się w sandwich amerykański.

Dodatek świeżej sałaty może zmienić jambon-beurre w kanapkę paryską.

Ser, świeże warzywa i majonez zmienią ją w kanapkę, która we francuskojęzycznej Belgii nosi nazwę Dagobert.

Na koniec troche liczb:

W 2009 r. Francuzi kupili 830 mln kanapek z szynką i masłem rocznie, tj. ponad 2,2 mln dziennie, co stanowi 72% całkowitej krajowej konsumpcji kanapek z bagietką, która to kategoria z kolei obejmuje 64% całkowitej konsumpcji kanapek we Francji.

Kanapka ma w sumie około 400 kalorii i kaloryczność 285 kcalorii na 100 gramów, w zależności od producenta i wagi produktu. Zawartość składników jest podzielona w następujący sposób:kalorie: 285 kcal/100 g
tłuszcz: 11,5 g/100 g
węglowodany: 33,7 g/100 g
Białko: 9,93 g/100 g

Bon appetit!